Διαταραχές του ύπνου στα παιδιά

1.         Συμπεριφορικές αϋπνίες: διαταραχή στην έλευση και διατήρηση του ύπνου ή κακή ποιότητα ύπνου. Το παιδί είτε αντιστέκεται λεκτικά ή σωματικά στο να πάει καταρχήν για ύπνο, είτε, σε περίπτωση νυκτερινής αφύπνισης, δεν μπορεί να ξανακοιμηθεί μόνο του.

Τακτικές που διευκολύνουν τον ύπνο:

–           Ακολουθούμε ρουτίνα ύπνου, με συγκεκριμένες συνήθειες διάρκειας ως 30 min πριν τον ύπνο (πχ μπάνιο, παραμύθι).

–           Βάζουμε το παιδί στο κρεβάτι από πριν και όχι αφότου αποκοιμηθεί.

–           Όταν το παιδί ξυπνάει το βράδυ, σταδιακά παρέχουμε όσο το δυνατόν λιγότερη βοήθεια για να ξανακοιμηθεί, ώστε τελικά να μην την έχει ανάγκη. Αποχωρούμε από το δωμάτιο λίγο πριν αποκοιμηθεί, περιμένουμε λίγο περισσότερο κάθε φορά πριν ανταποκριθούμε στο κάλεσμα του, το καθησυχάζουμε με όσο το δυνατόν λιγότερες αγκαλιές και δεν παίζουμε παιχνίδια.

–           Επιβραβεύουμε το παιδί όταν ανταποκριθεί.

Με αστερίσκο: σπανίως η αϋπνία μπορεί να οφείλεται σε παθολογικές αιτίες όπως πχ η αλλεργική ρινίτιδα, η ατοπική δερματίτιδα με κνησμό, οι ωτίτιδες και το κοιλιακό άλγος

Συχνά τα παιδιά, ενώ έχουν κατακτήσει καλές συνήθειες ύπνου, μπορεί ξαφνικά να παρουσιάσουν δυσκολίες στον ύπνο (παλινδρόμηση του ύπνου).

Βοήθεια! Το παιδί μου έχει παλινδρόμηση του ύπνου του!

Τι παρατηρούμε? Νυχτερινές αφυπνίσεις, μικρότερη διάρκεια ημερήσιου ύπνου, ανήσυχο και υπερκινητικό ύπνο, απαιτητική συμπεριφορά, εκνευρισμό

Σε ποιες ηλικίες συμβαίνει? Συνήθως τον 4ο, 8ο και 18ο μήνα ζωής και μεταξύ 2 και 4 ετών.

Γιατί συμβαίνει? Άγνωστο, αλλά παρατηρείται ταυτόχρονα με την κατάκτηση μείζονων ψυχοκινητικών δεξιοτήτων, όπως όταν αρχίσει να κάθεται χωρίς υποστήριξη, να έρπει, να βαδίζει ή να ελέγχει τους σφιγκτήρες

Πόσο διαρκεί? 2-6 εβδομάδες

Τι να κάνω? Υπομονή και εφαρμογή των παραπάνω τακτικών

2.         Παραϋπνίες: Καλοήθεις διαταραχές του ύπνου, που μπορεί να τρομάξουν τους γονείς καθώς μοιάζουν με επιληπτικά επεισόδια. Συνήθως υπάρχουν μεμονωμένα, οπότε και δεν χρειάζονται αντιμετώπιση. Σπανίως μπορεί να σχετίζονται με νευρολογικά ή ψυχολογικά προβλήματα, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερα παιδιά. 

–           Φυσιολογικά τινάγματα χεριών και ποδιών, με μικρό εύρος κίνησης, κυρίως στην αρχική φάση του ύπνου (συμβαίνει και στους ενήλικες).

–           Νυκτερινοί τρόμοι: Συμβαίνουν συνήθως τις πρώτες ώρες του ύπνου, σε παιδιά 1-6 ετών. Το παιδί ανασηκώνεται με τα μάτια ανοικτά, κλαίει σπαρακτικά, μπορεί να λέει κάποια ασυνάρτητα λόγια, αλλά δεν επικοινωνεί με τους γονείς και στην πραγματικότητα

δεν ξυπνάει. Το επεισόδιο συνοδεύεται από ταχυκαρδία και έντονη εφίδρωση και το πρωί το παιδί δεν θυμάται τίποτε.

–           Εφιάλτες: Όνειρα που προκαλούν φόβο, το παιδί μπορεί να φωνάζει, να κάνει απότομες κινήσεις και τελικά συνήθως ξυπνάει, οπότε και τελειώνει ο εφιάλτης. Συμβαίνουν στο 2ο μισό του ύπνου, συνήθως τα ξημερώματα. Το πρωί το παιδί μπορεί να ανακαλέσει μέρος του ονείρου, αντίθετα από τους νυκτερινούς τρόμους.

–           Υπνοβασία: Το παιδί σηκώνεται από το κρεβάτι και περπατά μέχρι και έξω από το σπίτι. Δεν επικοινωνεί και κάθε προσπάθεια αφύπνισής του είναι μάταια. Μπορεί να συμβεί και σε συνδυασμό με επεισόδια νυκτερινών τρόμων. Λόγω της πιθανότητας τραυματισμού, πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας.